روز جهانی مطبوعات: محدودیت‌های طالبان بر رسانه‌ها و خبرنگاران زن در افغانستان

رسانه‌ی آوا: هم‌زمان با گرامی‌داشت از روز جهانی مطبوعات، نگاهی می‌اندازیم به محدودیت‌ها و فشارهایی که  طالبان بر رسانه‌ها به ویژه روزنامه‌نگاران زن اعمال کرده است. پس از سقوط دولت قبلی و بازگشت طالبان به قدرت در افعانستان، محدودیت‌هایی بی‌شماری بر رسانه‌ها از سوی این گروه تحمیل شده است که تأثیرات عمیقی بر آزادی بیان و جریان اطلاعات در افغانستان گذاشته است.

یکی از اصلی‌ترین محدودیت‌ها، ممنوعیت پوشش و گزارش‌دهی رویدادها بطور مستقل و بی‌طرف است. گزارش‌دهی خبرهای افغانستان به ویژه گزارش درباره موضوعاتی که می‌تواند با دیدگاه و ایدئولوژی طالبان مغایرت داشته باشد، ناممکن است زیرا طالبان محدودیت‌های چند لایه‌ای را در همه رسانه‌های داخلی وضع نموده است. این ممنوعیت به‌طور مستقیم با آزادی بیان و حق دسترسی به اطلاعات مردم در افغانستان در تضاد است.

علاوه بر این، خبرنگاران زن نیز تحت فشار و محدودیت‌های بیشتری قرار دارند. به طور مستقیم زنان را از انجام کارهای رسانه‌ای مستقل و حضور در محافل عمومی منع‌شده و طالبان تلاش می‌کنند خبرنگاران زن را در  خانه‌های شان محدود کنند، که این امر با عقاید طالبان درباره نقش زن در جامعه و عدم وجود حقوق زنان در تصاویر آن‌ها سازگار است.

اکنون هیچ خبرنگار زن نمی‌تواند در نشست‌های خبری حضور یابد و گزارش تهیه کند. مقام‌های طالبان نیز حاضر نمی‌شود با هیچ خبرنگار زن مصاحبه انجام بدهد. نسرین خبرنگاری‌ست که پنج سال در رسانه‌ها کار نموده است. او که اکنون بخاطر جنسیت‌اش نمی‌تواند در هیچ رسانه‌ی کار کند می‌گوید "من یک دهه عمر خود را صرف مطبوعات و آزادی بیان در افغانستان کرده‌ام. اکنون از فضای رسانه رانده شده‌ام و نمی‌توانم به مبارزه و کارم ادامه بدهم. زنان خبرنگار بصورت سیستماتیک مورد تبعیض جنسیتی قرار می‌گیرد ولی نهادهای حامی حقوق خبرنگار سکوت اختیار کرده و هیچ کاری در حق خبرنگاران مورد تبعیض انجام نمی‌دهد."

احمد بلال خبرنگاری دیگری‌ست که به گفته خودش از آوان کودکی تا حالا با مطبوعات و خبر سروکار داشته است. او که شغل‌اش باعث شده مثل یک پرنده از لانه‌اش آواره شود و اکنون در دیار غربت به سر می‌برد و مهاجر شده است به رسانه‌ی آوا می‌گوید "اکنون گردش اطلاعات در افعانستان به شددت کنترول می‌شود.رسانه‌ها سانسور می‌شود و در تازه‎‌ترین مورد طالبان برای جلوگیری از جریان اطلاعات تصمیم بر بستن شبکه فیسبوک در  کشور را نموده است."

این درحالی‌ست که نهادهای بین‌المللی حامی حقوق خبرنگاران بارها طی اعلامیه‌های محدودیت‌های وضع شده از سوی طالبان بر رسانه‌ها را نقد نموده است. بازداشت و سرکوب خبرنگاران مساله دیگری‌ست که یک خبرنگار در جامعه‌ی مثل افعانستان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کند.

یافته‌های سازمان خبرنگاران بدون مرز نیز نشان می‌دهد که افعانستان در میان بدترین کشورها برای خبرنگاران و آزادی مطبوعات قرار دارد. مرکز خبرنگاران افغانستان نیز به مناسبت «روز جهانی آزادی رسانه‌ها» از وضعیت فعلی رسانه‌ها در داخل کشور ابراز نگرانی کرده و نسبت به تشدید محدودیت‌ها بر رسانه‌ها و خبرنگاران آزاد و ادامه بازداشت گسترده خبرنگاران در کشور هشدار داده است.